Nieuwe technologieën

Cerveau humain

Dit dossier bundelt een aantal documenten in verband met de invoering van nieuwe technologieën in ondernemingen, en in het bijzonder technologieën die verband houden met de digitale transformatie, die niet stilstaat en recent een nieuwe wending heeft genomen met artificiële intelligentie. Het bevat enerzijds de Europese kaderovereenkomst die de Europese interprofessionele sociale partners gesloten hebben, en de rapporten die de Raad in het kader van de implementatie van dit kaderakkoord heeft uitgebracht.

Anderzijds vermeldt het de cao die de federale interprofessionele sociale partners in 1983 in de NAR gesloten hebben over de procedure die gevolgd dient te worden bij de invoering van een nieuwe technologie in een onderneming. Toen al rezen er vragen over de impact van die technologieën op het werk.

1.   Europese kaderovereenkomst inzake digitalisering, juni 2020 (beschikbaar in het Engels, Frans en Nederlands)

De Europese interprofessionele sociale partners sloten op 23 juni 2020 een kaderovereenkomst over digitalisering. Deze overeenkomst concretiseert hun gezamenlijk engagement om de voordelen van de digitalisering te optimaliseren en de uitdagingen ervan voor de arbeidswereld aan te pakken. Hierbij hebben de sociale partners zich gefocust op de volgende 4 onderwerpen:

  • Digitale vaardigheden en het vrijwaren van werkgelegenheid;
  • Modaliteiten met betrekking tot connectie en deconnectie;
  • Artificiële intelligentie en het waarborgen van het "human in control"-beginsel;
  • Respect voor de menselijke waardigheid en controle.

De Europese sociale partners hebben aan de lidstaten gevraagd om gedurende drie jaar elk jaar een rapport over de tenuitvoerlegging van dit kaderakkoord op te stellen. Onderstaande rapporten van de Nationale Arbeidsraad geven hier uitvoering aan en bevatten een overzicht van de acties die op het gebied van digitale transformatie in de arbeidswereld in België verricht werden:

Op basis van de nationale rapporten heeft het Comité voor de Europese Sociale Dialoog een jaartabel voorbereid en goedgekeurd waarin het verloop van de tenuitvoerlegging van het akkoord wordt samengevat. Dit comité bereidt momenteel een volledig eindrapport over de uitgevoerde acties voor, dat door de Europese sociale partners zal worden goedgekeurd.

Om ervoor te zorgen dat het comité dat eindrapport kan opstellen, wordt in het onderstaande rapport een samenvatting gemaakt van de maatregelen en acties die in België, zowel op federaal niveau, op sectorniveau als op het niveau van de deelstaten sinds de aanneming van dat kaderakkoord opgezet werden op het gebied van digitale transformatie in de arbeidswereld:

Ondertussen is er in het kader van deze kaderovereenkomst een website (https://sd-digitool.eu/) ontwikkeld die de nationale sociale partners ondersteunt bij de implementatie van die overeenkomst door de tekst ervan te presenteren en een database met voorbeelden van implementatie aan te bieden.

2.   De cao nr. 39 van 13 december 1983

De invoering van nieuwe technologieën in de onderneming heeft vaak gevolgen voor het dagelijks werk van de werknemers en gaat vaak gepaard met privacyvraagstukken. Deze cao nr. 39, die algemeen verbindend verklaard is, bepaalt de procedure van voorlichting en overleg inzake de sociale gevolgen van de invoering van nieuwe technologieën.